貴州農業(yè)科學 nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnull null nullnull nullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull 收稿日期 nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull 基金項目 國家自然科學基金面上項目 泥炭蘚生長發(fā)育的營養(yǎng)需求 環(huán)境響應以及再生調控研究 nullnullnullnull 作者簡介 王瑤欣 nullnullnullnullnull 女 在讀碩士 研究方向 苔蘚生理 null nullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull 通信作者 孫 越 nullnullnullnullnull 女 副教授 從事苔蘚植物學研究 null nullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull 泥炭蘚形態(tài)特征與栽培對其吸水功能的影響 王瑤欣 薛永軍 袁 瑩 陳玲玲 楊艷平 孫 越 華東師范大學 生命科學學院 上海 nullnullnullnullnullnull 摘要 目的 探明決定泥炭蘚吸水能力的關鍵結構特征 建立泥炭蘚簡便快捷的品質檢測分析方法 鑒 定設施栽培所獲泥炭蘚的吸水與供水能力 為泥炭蘚培育及促進其在種植業(yè)中應用提供參考依據(jù) 方法 采用顯微觀察結合烘干復吸水方法 分析比較不同生態(tài)環(huán)境 野外生長與人工室內栽培 對泥炭蘚形態(tài)結構 不同部位吸水及供水能力的影響 結果 泥炭蘚的枝部葉片上透明細胞與綠色細胞寬度比為 nullnullnullnull 遠大于 頭部葉片 nullnullnullnull 泥炭蘚枝部的吸水能力明顯高于頭部 達自身干重的 nullnull 倍以上 不同形態(tài) 粗壯 細嫩 緊密 松散 綠色 黃色 泥炭蘚的吸水能力基本持平 均達到自身干重的 nullnull 倍以上 室內栽培泥炭蘚的枝條 明顯長于野外生長泥炭蘚 其枝部吸水能力顯著強于野外生長泥炭蘚 從全株植物的吸水能力看 室內栽培 泥炭蘚稍高于野外生長泥炭蘚 但無顯著差異 室內栽培與野外栽培的泥炭蘚均可在 nullnullnull 條件下保持 nullnullnullnullnullnull 以上明顯水分釋放 結論 烘干分析方法對于檢測泥炭蘚的吸水和供水能力簡單易行 泥炭蘚的枝條是決 定其吸水能力的最主要結構 設施栽培可顯著加強泥炭蘚枝條發(fā)育 所獲泥炭蘚的吸水能力和供水能力均與 野外栽培泥炭蘚基本相當 關鍵詞 泥炭蘚 栽培 設施農業(yè) 吸水能力 供水能力 形態(tài)結構 生理功能 中圖分類號 nullnullnullnullnullnull 文獻標識碼 null 文章編號 nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnull null nullnullnullnull null nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull null null nullnull null nullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnull null nullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnull null nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnull null nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull null 引言 研究意義 泥炭蘚 nullnullnullnullnullnullnullnull 屬于蘚 類植物門泥炭蘚綱泥炭蘚科泥炭蘚屬的一 大類植物 null 泥炭蘚具有極強的固碳和吸 水能力 null 是泥炭沼澤的核心物種 可吸收 自身干重 nullnull 倍以上的水 其沉積速度遠快 于降解速度 因此能夠固定大量 nullnullnull null nullnullnull 故泥炭蘚是最重要的碳封存植物 又被稱為 固 碳 海 綿 nullnullnull 泥炭蘚被稱為白泥炭 nullnullnullnullnull nullnullnullnull nullnull 可替代泥炭土作為盆栽植 物 如蘭花 的培養(yǎng)基質 如暢銷國際市場的 nullnullnullnullnull 育苗塊即是用干泥炭蘚碎片壓制而成 隨著泥炭蘚市場需求日益增大 野外大量采 集使泥炭蘚濕地遭到嚴重破壞而衰退 人 工種植泥炭蘚是解決泥炭蘚巨大市場需求 的最有效手段 因此 開展泥炭蘚人工種植 研究具有重要的現(xiàn)實意義 前人研究進 展 近幾年 泥炭蘚越來越多地被直接應用 于園藝基質和綠色農業(yè)的育苗基質中 nullnull 且 都是野外生長的 如智利安第斯山脈高山濕 地生長的泥炭蘚和貴州省農戶種植的泥炭 蘚 目前已有關于泥炭蘚種植的研究報 道 nullnullnullnullnull 國外在泥炭開采跡地種植泥炭蘚 發(fā)現(xiàn) 其可以恢復泥炭地活力 增加對大氣 中碳的固定 同時 也可以一定程度上滿足 國內園藝市場的需求 nullnullnullnullnull 當前 國內外對 于泥炭蘚的種植研究主要在自然環(huán)境中開 展 種植方法主要為水培和土培 對于種植 所得泥炭蘚的評價僅注重其生物量 干重 的增加 nullnull 貴州省是我國泥炭蘚分布最多 的省份 曾經的國家級貧困縣獨山縣的部分 農戶通過種植泥炭蘚脫貧 nullnull 根據(jù)有關研 究和專利內容 種植泥炭蘚的主要方式是從 野外采集泥炭蘚 然后種植到墊有植物秸稈 的水田中 經 null null 年生長后再收獲 nullnullnullnullnull 對于泥炭蘚的特征研究主要針對其生態(tài)功 能和分類學研究 有研究表明 透明細胞是 泥炭蘚能夠大量吸水的主要原因 而干旱能 夠促進 透 明 細 胞 的 分 化 nullnullnullnullnull 研 究 切 入 點 泥炭蘚已有的種植方法非常依賴環(huán)境條 件 能夠自然生長泥炭蘚的土地并不多 而 且生長周期長 土地利用率低 泥炭蘚的生 長狀態(tài) 產出量和品質因受外界環(huán)境的影響 而不穩(wěn)定 不均一 泥炭蘚種植引入設施栽 培技術 不僅可加速生長 縮短生長周期 提 高土地利用周期 且可在一定程度上提高泥 炭蘚品質的穩(wěn)定性和均一性 目前 泥炭蘚 的品質設施栽培與野外生長是否一致 其設 施栽培的培養(yǎng)目標及如何判斷其商業(yè)品質 等已成為開展設施栽培泥炭蘚技術研究亟 需解決的問題 但訖今鮮見有關泥炭蘚吸 水功能特征的分析和設施栽培泥炭蘚品質 研究的相關報道 擬解決的關鍵問題 著 眼于未來設施農業(yè)在泥炭蘚種植領域的發(fā) 展趨勢 以設施栽培的泥炭蘚為研究對象 從泥炭蘚最重要的功能 吸水和供水能 力入手 開展關于泥炭蘚的形態(tài)結構和吸水 功能特征的研究 通過觀察比較泥炭蘚的 整體和細胞水平形態(tài)結構 結合采用烘干法 評價泥炭蘚吸水能力和水分緩釋能力 建立 一種簡單易行的泥炭蘚品質分析方法 探明 影響泥炭蘚品質的主要結構特征 并比較設 施栽培泥炭蘚與野外生長泥炭蘚品質差異 以期為設施栽培泥炭蘚的技術研發(fā)及促進 其在種植業(yè)中應用提供參考依據(jù) null 材料與方法 nullnullnull 材料 nullnullnullnullnull 泥炭蘚 野外生長泥炭蘚 nullnullnullnullnullnull nullnullnull nullnullnullnullnullnullnullnull 采自貴州黔西南州 nullnullnullnullnull 儀器設備 nullnullnullnullnull nullnullnullnullnull 體式顯 微鏡 尼康儀器 上海 有限公司 nullnullnullnullnull nullnullnullnullnull 光學顯微鏡 麥克奧迪實業(yè)集團有限公司 nullnullnullnullnull 其他 無紡布 nullnullnullnullnullnullnullnullnull 無 紡布袋 nullnullnullnullnullnullnullnullnull 市購 nullnullnull 方法 nullnullnullnullnull 材料預處理 野外生長泥炭蘚的形 nullnull 貴 州 農 業(yè) 科 學 態(tài)差別較大 將采集的泥炭蘚在溫度 nullnullnull 光照 null nullnullnull null nullnullnullnullnull 光暗 nullnullnull nullnull 濕度 nullnullnull 條件下人工室內栽培 null 個月后采集全 株 按莖粗 側枝形態(tài)和顏色分類后備用 null 莖粗 根據(jù)泥炭蘚莖的粗細分為細 嫩型和粗壯型 其中 莖的直徑 nullnullnull 為細 嫩 型 泥 炭 蘚 其 莖 稈 綠 色 或 透 明 直 徑 nullnullnull 的為粗壯型泥炭蘚 其莖內部中 往往有棕色纖維狀結構 null 側枝 根據(jù)側枝分布分為側枝密集 型和側枝稀疏型 側枝簇數(shù) null 簇 nullnull 為側 枝密集 型 側 枝 簇 數(shù) null 簇 nullnull 為 側 枝 稀 疏型 null 顏色 多年生泥炭蘚大部分上部綠 色 下部黃色 研究將泥炭蘚綠色和黃色部 分剪開 分別測定其吸水能力 nullnullnullnullnull 形態(tài)結構觀察及吸水與水分供給能 力測定 null 形態(tài)結構觀察 將泥炭蘚材料在載 玻片上分割 以水封片 采用體視顯微鏡和 光學顯微鏡拍照 在體式顯微鏡下主要觀 察泥炭蘚頭部和枝條的大小 長短 在光學 顯微鏡下主要觀察頭部和枝部葉片的細胞 形態(tài)結構 null 泥炭蘚的吸水能力 分別測定不同 形態(tài) 緊 密 松 散 細 嫩 老 粗 及 黃 色 綠 色 等 野外生長泥炭蘚的吸水能力 測定野外 栽培泥炭蘚莖 枝條和頭部的吸水能力 分 別測定野外生長和室內栽培泥炭蘚整株 頭 部葉片和枝條上葉片的吸水能力 具體操 作 稱量烘干無紡布重量 nullnull 將其充分浸 入水中 撈出控去浮水 稱重 nullnull 將新鮮 泥炭蘚均勻分散在烘干無紡布上 在 nullnullnull 烘干 nullnull 后 稱干重 null null 再浸入水中使植 物材料充分吸水 nullnullnullnullnull 后撈出 吸水紙吸去 表面浮水 第 null 次稱重 nullnull 每個處理使用 泥炭蘚材料 nullnull 株 null 次重復 吸水率 null nullnullnullnull null nullnullnullnullnullnull null null nullnullnull null nullnullnullnull null 泥炭蘚的水分供給能力 試驗設 null 個處理 nullnull 常用植物基質椰糠 nullnull nullnull 野 外生長泥炭蘚 nullnull 室內栽培泥炭蘚 分別 在處理后 nullnull nullnullnullnullnullnull 測量各基質的水分散 失規(guī)律 具體操作 稱量烘干無紡布袋重量 nullnull 將一定量的泥炭蘚裝在無紡布袋中完 全烘干后稱重 null null 浸入水中 充分吸水后 撈出 吸水紙吸去浮水后稱重 nullnull 在鼓風 干燥箱中 nullnullnull 烘干 每隔 nullnullnullnullnull 取出稱重 nullnull nullnullnull null null nullnull 直至 nullnull 后干重不 再變化 null null 材料完全失水 考慮到無紡布 吸水很少 在最早烘烤的 nullnullnullnullnull 內已經蒸發(fā) 干凈 研究作圖從 nullnullnullnullnull 的水分散失量開 始 失水率定義為單位質量泥炭蘚的水分 散失量 失水率 null nullnullnullnullnullnullnull null null nullnullnull nullnullnull 數(shù)據(jù)統(tǒng)計與分析 采用 nullnullnullnull nullnull 對數(shù)據(jù)進行統(tǒng)計 獨立樣 本 null 檢驗和單一變量分析 null 結果與分析 nullnullnull 泥炭蘚的形態(tài)結構特征 nullnullnullnullnull 基本形態(tài)結構 泥炭蘚植株主要分 為頭部 莖和莖上的枝條 其中 頭部 頂端 部位 有短枝條簇生 莖上有 null null 根枝條簇 生 泥炭蘚莖和葉上都有死亡的巨大透明 細胞 其上有水孔和螺紋狀細胞壁加厚 該 結構有利于泥炭蘚吸水 其中 莖部僅表面 具有透明細胞 內部有多層髓部細胞 而葉 片部分只有單層細胞 其中大部分被透明細 胞占據(jù) nullnullnullnullnull 野外生長泥炭蘚不同部位葉片的形 態(tài)結構 泥炭蘚的葉片主要生長在頭部 莖 上枝條和主莖上 其中 主莖上的葉片分布 很少 絕大部分葉片分布在頭部和枝部 不 同部位葉片的形態(tài)存在明顯差異 圖 null 頭 部葉片 基本呈卵圓形 較寬大 其透明細胞 相對較短 綠色細胞相對較粗 枝部葉片 呈長卵形 較狹長 特別是在枝部末端 null null 部分處 葉片非常狹長 其透明細胞均較旁 邊的綠色細胞長且寬大很多 經統(tǒng)計 枝部 葉片上透明細胞與綠色細胞寬度比為 nullnullnullnull 遠大于頭部葉片 nullnullnullnull nullnull null期 王瑤欣 等 泥炭蘚形態(tài)特征與栽培對其吸水功能的影響 注 null 頭部葉片的整體形態(tài) null 頭部葉片的頂端細胞 null 頭部葉片的基部細胞 null 枝部葉片的細胞整體形態(tài) null 枝部葉